امروزه یکی از شایعترین مشکلات به‌ویژه در میان کودکان، زنان باردار و دختران، مشکل کم‌خونی و فقر آهن است که در مبانی طب سنتی، راهکارهای عملی و البته ساده‌ای برای درمان آن وجود دارد.
پزشکنا- امروزه یکی از شایعترین مشکلات به‌ویژه در میان کودکان، زنان باردار و دختران، مشکل کم‌خونی است.
به اعتقاد طب سنتی، نسیم خنک (هوای پر اکسیژن) مرکب روح حیوانی است که به تمام اعضا می‌رود یعنی اکسیژن باید به تمام سلولها برسد تا تمام اعضا دارای روح حیوانی باشند و کسی که کم‌خونی دارد اغلب عضلاتش درد می‌کند و زود خسته می‌شود که علت آن فقر آهن است.
چون اکسیژن که به آهن یعنی جز هِمِ هموگلوبین می‌چسبد و به سلول داخل می‌شود به دلیل کمبود آهن دیگر نسیم خنک (هوای اکسیژن‌دار) به اعضا نمی‌رسد و در واقع روح حیوانی وارد آنها نمی‌شود و دائماً احساس خستگی می‌کنند.
علائم کم‌خونی
افراد کم خون، زود خسته می‌شوند، تپش قلب می‌گیرند، رنگشان پریده، کم اشتها هستند، کم حوصله‌اند، برخی مواقع بعد از فعالیتها سر درد می‌گیرند و در حالت شدت کم‌خونی، ناخنهای قاشقی پیدا می‌کنند. (وسط ناخن داخل می‌رود و گود می‌شود) اما شایعترین علامت، ضعف و خستگی زودرس است.
درمان کم خونی
در طب امروزی درمان کم خونی غالباً با قرصهای شیمیایی حاوی مولکول آهن است که اگر چه مختصری هم مفید واقع شوند، اما دارای عوارض زیادی هستند و بسیاری از افراد اصلاً نمی‌توانند خوردن آن را تحمل کنند.
در منابع طب سنتی آمده که افراد کم‌خون باید برنامه و درمانی برای خونسازی برای خود بگذارند و توصیه می‌شود روزانه آب آهن‌تاب میل کنند، سیب رنده شده را داخل ترکیب عرق بیدمشک و گلاب ریخته و بخورند (در ظرف چینی باشد بهتر است)، گوشت قرمز و جگر به خصوص جگر شتر مصرف کنند.
البته با توجه به مزاجتان باید دستورات مذکور را انجام دهید، مثلاً اگر صفراوی هستید گوشت شتر اذیتتان می‌کند همچنین در رفع کم‌خونی باید این موارد را نیز مد نظر قرار دهید:
1. اگر خانمی هستید که مشکل کم‌خونی دارید باید بررسی شود آیا پریودهای شدیدی دارید و در هر دوره خون زیادی از دست می‌دهید؟ اگر این طور است باید این مشکل در وهله اول حل شود.
2. باید وضعیت معده و روده و کبد اصلاح شود تا مواد غذایی لازم را خوب هضم و جذب کند و خونسازی موثری صورت پذیرد.
3. از مواد غذایی خونساز مانند گوشت گوسفندی به‌صورت کباب و شیرینی‌های طبیعی مثل عسل، انجیر، خرما و انگور و مویز و شیره انگور و شیره خرما مرتباً استفاده کنید.
4. آب آهن‌تاب تغلیظ شده برای افرادی که دارای کم‌خونی یا فقر شدید آهن هستند، توصیه می‌شود و آنان می‌توانند به عنوان جایگزین آب نوشیدنی، تا زمان رفع فقر آهن از آن استفاده کنند یا اینکه یک تکه آهن را روی آتش حرارت دهید تا سرخ شود سپس داخل آب کنید این کار را چند بار تکرار کنید سپس این آب را میل کنید.؛ استفاده از «حسوم» در هنگام پخت غذاهای آبدار نیز برای افراد کم‌خون توصیه می‌شود.
5. بادکش خونساز نیز برای درمان توصیه می‌شود، معمولاً با یک دوره 5-6 ماهه این کم‌خونیها به طور کامل رفع می‌شود؛ مراکز خونسازی بدن استخوانهای اسفنجی هستند، بادکش روی جناق سینه و بادکش از پشت روی مهره‌های کمر روزانه یک بار توصیه می‌شود.
عوارض مصرف قرصهای آهن
مصرف قرص آهن در زمان بارداری باعث ایجاد «بیش‌فعالی» در کودکان می‌شود؛ این گونه بچه‌ها قابل کنترل نیستند و تا زمانی که نوزاد هستند، دائم گریه می‌کنند و فریاد می‌زنند و اذیت می‌کنند و مزاحم پدر، مادر و خانواده می‌شوند؛ وقتی راه افتادند چه از لحاظ کلامی و چه از نظر فیزیکی، شروع به تخریب کردن این و آن و وسایل می‌کنند، حرکات ناهمگون انجام می‌دهند که از علتهای مهم آن مصرف قرص آهن در دوران بارداری است.
بعد از تولد نیز مصرف قطره‌های آهن برای کودکان باعث سیاه شدن دندانها می‌شود و به کبد لطمه می‌زند و در سنین بالاتر مصرف دائم آن، فرد را مستعد آلزایمر می‌کند.
برای افرادی که کم‌خونی مختصری دارند همچنین خانمهایی که کمبود آهن ندارند در دوران بارداری، می‌توانند ضمن رعایت تدابیر مربوطه از حسوم استفاده کنند، کفگیر حسوم را داخل قابلمه می‌گذارید تا در حین پخت غذا، باعث آزاد‌سازی آهن در غذا شود و کمبود آهن را جبران کند.
گذاشتن طولانی‌مدت حسوم در ظرف پخت غذا باعث تیرگی رنگ غذا می‌شود که خطرناک نیست اما فقط در صورت فقر آهن شدید این حد اشباع از آهن هفته‌ای یکبار توصیه می‌شود و در حالت سلامت، برای حفظ ذخایر آهن و جلوگیری از فقر آهن، گذاشتن 15 تا 20 دقیقه حسوم در حال جوشیدن کفایت می‌کند.
افراد کم‌خون حتی کم‌خونی مینور می‌توانند حجامت کنند اما باید حجامت آنان سبک باشد و به اصطلاح طب قدیم یک شاخ و سبک حجامت کنند و از حجامت مکرر خودداری کنند.
