بوی بد ناف؛ علت، روش درمان و تمیز کردن

پزشکنا:خبرگزاری پزشکی-اگر تازگی‌ها متوجه بوی بد ناف خود شده‌اید، بهتر است در اسرع وقت برای درمانش اقدام کنید. ناف قسمتی است که پیش از تولد، بند نافتان به آن متصل بوده است. به‌علت شکل ناف و چروک‌های پوستی ریز، این قسمت از بدن می‌تواند گردوخاک، عرق و باکتری را در خود نگه دارد. به طور متوسط ۶۷ نوع باکتری در ناف وجود دارد و این مسئله ممکن است به بوی نامطبوع یا حتی عفونت منجر شود. برای آشنایی با دلایل بوی ناف، نحوه رعایت بهداشت آن و روش‌های درمانی با ما همراه باشید.

منظور از بوی بد ناف چیست؟

بوی ناف ممکن است ناشی از عوامل مختلفی باشد، اما ساده‌ترین علتش بهداشت فردی است. اگر این حفره را مرتب تمیز نکنید، این عوامل باعث ایجاد آلودگی می‌شوند:

•     خاک؛
•     پوست مرده؛
•     باکتری؛
•     میکروب.

گاهی اوقات نیز ناف بدبو می‌تواند نشانه عارضه‌هایی باشد که به مراقبت پزشکی نیاز دارند، مثل عفونت یا کیست. در این شرایط، علائم زیر نیز با بوی ناف همراه خواهند بود:

•     ترشحات سفید، زرد یا سبز؛
•     التهاب، قرمزی یا تغییر رنگ؛
•     خارش؛
•     درد؛
•     اثر زخم اطراف ناف؛
•     توده‌ای در شکم.

دلایل بوی بد ناف

۱. بهداشت نامناسب

ناف نیز مانند سایر قسمت‌های بدن اکوسیستم خاص خود را دارد. تحقیقاتی در سال ۲۰۱۲ نشان داد که ممکن است ۶۷ نوع باکتری در ناف باشند. قارچ‌ها و میکروب‌های دیگر نیز می‌توانند در این ناحیه به دام بیفتند. میکروب‌ها از موادی که در ناف قرار دارند تغذیه می‌کنند، مثل:

•     روغن‌ها؛
•     پوست مرده؛
•     خاک؛
•     عرق؛
•     سایر بافت‌های مرده.

سپس این میکروب‌ها و باکتری‌ها تکثیر می‌شوند و مانند بوی زیر بغل هنگام تعریق، بوی ناخوشایندی تولید می‌کنند. هرچه حفره ناف عمیق‌تر باشد، بیشتر خاک و میکروب را درون خود جای می‌دهد. بوی بد ناف می‌تواند ناشی از ترکیب عوامل باکتری، خاک و عرق باشد.

۲. عفونت

کاندیدا نوعی عفونت مخمری (yeast) است که در محیط‌های تاریک، گرم و مرطوب رشد می‌کند. کشاله ران و زیر بغل چنین محیط‌هایی هستند. ناف نیز می‌تواند محیطی ایدئال برای این موجود میکروسکوپی باشد، مخصوصا اگر به‌خوبی تمیز نشود.

ابتلا به دیابت هم خطر ابتلا به عفونت‌های مخمری را افزایش می‌دهد. دیابت شیرین نوعی بیماری است که قند خون را افزایش می‌دهد. با افزایش قند خون، توان سیستم ایمنی برای مبارزه با عفونت‌ها کاهش می‌یابد.

جراحی اخیر شکم، مثل جراحی اصلاح فتق نافی، نیز می‌تواند خطر ابتلا به عفونت اطراف ناف را افزایش دهد. پوست اطراف حلقه یا آویز ناف نیز ممکن است دچار عفونت شود. هر بار قسمتی از پوست سوراخ شود، باکتری‌ها راهی برای ورود به بدن پیدا می‌کنند.

در صورت ابتلا به عفونت پوستی، ممکن است چرک از ناف ترشح شود. گاهی این چرک بوی ناخوشایندی دارد. سایر علائم شامل درد، قرمزی، تغییر رنگ و التهاب در ناحیه عفونی هستند. در صورت مشاهده این علائم، به پزشک مراجعه کنید:

•     ترشحات چرکی؛
•     قرمزی یا تغییر رنگ؛
•     تب.

۳. کیست روپوستی یا کیست ریشه مو

کیست روپوستی یک برآمدگی در لایه بالایی پوست است و کیست ریشه مو اطراف فولیکول‌های مو ایجاد می‌شود. هر ۲ نوع کیست مایعی غلیظ از جنس کراتین تولید و ترشح می‌کنند. اگر یکی از این کیست‌ها بزرگ شود و بترکد، ترشحات غلیظ، زرد و بدبو از آن خارج می‌شود.
ممکن است این کیست‌ها دچار عفونت هم بشوند. کیست را باید پزشک تشخیص بدهد و درمان کند.

۴. کیست زیرپوستی

کیست‌های زیرپوستی شیوع کمتری دارند. این کیست‌ها از غده‌های زیرپوستی ناشی می‌شوند و معمولا ترکیب لیپیدی روغنی و موم‌مانندی تولید می‌کنند که در نرم‌کردن و محافظت از پوست نقش دارد. کیست‌های زیرپوستی از این ترکیب پر می‌شوند و مستعد عفونت نیز هستند. برای تشخیص و درمان این نوع کیست‌ها، باید به پزشک مراجعه کنید.
گاهی کیست‌های روپوستی و کیست‌های ریشه مو به‌اشتباه کیست زیرپوستی در نظر گرفته می‌شوند.

۵. کیست اوراکی (urachal cyst)

کیست اوراکی کیسه کوچکی از بافت است که بین مثانه و ناف ایجاد می‌شود. ساختار بین مثانه و ناف که اوراک نامیده می‌شود در نوزادان این ۲ عضو را به هم وصل می‌کند. معمولا اوراک پیش از تولد نوزاد از بین می‌رود، اما در برخی افراد نیز باقی می‌ماند. اگر بین ناف و مثانه حفره‌ای باشد، سینوس اوراکی نامیده می‌شود.

بیشتر افراد فقط زمانی به وجود اوراک خود پی می‌برند که دچار عفونت شود. عفونت اوراک علاوه بر بوی بد ناف، این علائم را نیز خواهد داشت:

•     درد پایین شکم؛
•     درد؛
•     ترشحات؛
•     عفونت مجرای ادراری؛
•     خون در ادرار.

کیست اوراکی کمی هم احتمال سرطانی‌شدن دارد، بنابراین معمولا پس از درمان عفونت، با جراحی برداشته می‌شود.

انواع بوهای بد ناف

بوی ناف انواع مختلفی دارد. اگر بوی ناف به‌علت بهداشت ضعیف باشد، مشابه بوی ناخوشایند بدن پس از تعریق یا حمام‌نکردن خواهد بود.

انواع عفونت‌های باکتریایی و مخمری می‌توانند بوهای خاصی ایجاد کنند. عفونت‌های باکتریایی با بویی گوگردمانند، ترش یا پنیری شناخته می‌شوند. اگر متوجه بوی خاصی از ناف خود شدید، سعی کنید آن را دقیق برای پزشک خود توصیف کنید تا عارضه شما به‌درستی تشخیص داده شود.

چه زمان باید به پزشک مراجعه کنید؟

اگر مشکل از رعایت‌نکردن بهداشت باشد، نیازی نیست با پزشک تماس بگیرید. هنگامی که ناف خود را تمیز کنید، بوی ناخوشایند نیز از بین می‌رود. اما در صورت مشاهده هر نوع ترشحی از ناف خود، لازم است با پزشک صحبت کنید، زیرا شاید ناشی از عفونت باشد.

همچنین با مشاهده این علائم عفونت بهتر است به پزشک مراجعه کنید:

•     تب؛
•     قرمزی و تغییر رنگ؛
•     التهاب؛
•     درد شکمی؛
•     درد هنگام ادرار.

پزشک ناف شما را معاینه می‌کند و ممکن است نمونه‌ای از ترشحات آن بردارد. این نمونه را در آزمایشگاه بررسی می‌کنند.

درمان بوی بد ناف

درمان این عارضه با توجه به علت آن در نظر گرفته می‌شود.

۱. بوی بد ناشی از عفونت

در صورت ابتلا به عفونت، باید ناف خود را تمیز و خشک نگه دارید. همچنین بهتر است از پوشیدن لباس‌های تنگ خودداری کنید. عرق و گردوخاک می‌توانند زیر لباس‌ها جمع شوند و به پوست بچسبند. برای درمان این عارضه، پزشک از پماد‌های آنتی‌بیوتیک یا داروهای ضدقارچ استفاده می‌کند که به نوع میکروب عامل بیماری بستگی دارد. همچنین احتمال تجویز آنتی‌بیوتیک خوراکی نیز وجود دارد.

اگر پوستِ نزدیک آویز یا حلقه ناف دچار عفونت شد، باید این اقدامات را انجام دهید:

•     آویز یا حلقه را دربیاورید.
•     پنبه‌ای آغشته به صابون ضدمیکروب و آب گرم را آرام روی ناف خود بکشید و تمیزش کنید. این ناحیه را همیشه تمیز و خشک نگه دارید.
•     از پوشیدن لبا‌س‌های تنگ اجتناب کنید، زیرا باعث تحریک ناحیه عفونی می‌شود.

اگر این روش‌ها مؤثر نبودند، باید با پزشک تماس بگیرید.

۲. بوی بد ناشی از کیست

معمولا نیازی به درمان کیست سطحی پوست نیست مگر اینکه آزاردهنده باشد یا دچار عفونت شود. متخصص پوست به این روش‌ها می‌تواند کیست را درمان کند:

•     تزریق دارو به آن؛
•     تخلیه کیست؛
•     برداشتن تمام کیست.

روش‌های تمیز نگه‌داشتن ناف

برای پیشگیری از بوی بد ناف، بهتر است هر روز آن را تمیز کنید تا از تجمع باکتری و گردوخاک در ناف جلوگیری شود. برای این کار:

•     مقداری صابون ضدباکتری را در حمام روی لیف خود بریزید.
•     انگشت اشاره خود را زیر لیف بگذارید و به‌آرامی درون ناف را تمیز کنید.
•     پس از خروج از حمام، با ضربه‌های آرام ناف را خشک کنید.

پس از استحمام، درون یا اطراف ناف زیاد کرم یا لوسیون نزنید. این مواد محیط را برای رشد قارچ و باکتری مناسب‌تر می‌کنند.
اگر حلقه یا آویز ناف دارید، آن را تمیز و خشک نگه دارید. با استفاده از لیف آغشته به صابون ضدباکتری و آب گرم اطراف آن نیز تمیز کنید.

انتهای پیام/