پزشکنا: نانوذرات طلای کلوییدی از قرون پیش در برخی کاربردهای پزشکی مورد استفاده قرار گرفته است و استفاده از علوم متنوع در سنتز و ارزیابی نانوذرات طلا بسیار سودمند واقع شده است. امروزه ارسال دارو و نوکلئیک اسید و ... به بافت هدف در بدن، یکی از چشماندازهای روشن کاربرد درمانی نانوذرات طلا در درمان تومور است. همچنین نانوذرات طلا با دارا بودن ویژگیهای جذب نور، علاوه بر درمان مؤثر بافتهای سرطانی به شیوه فتوداینامیکتراپی، فتوترمالتراپی و درمان رادیوفرکانس، در تشخیص بسیاری از بیماریها نیز سودمند واقع شده است.
در این راستا روشهای درمان سرطان به سه دسته اصلی جراحی، شیمیدرمانی و پرتودرمانی تقسیم میشود. نانوذرات طلا در دو بخش شیمیدرمانی و پرتودرمانی اثراتی از جمله بهینهسازی دوز مصرفی با بالا بردن تأثیر روش درمانی و نیز کاهش آسیب رساندن به سلولهای سالم مجاورِ سلولهای سرطانی میتواند کمککننده باشد. علاوه بر این موارد، نانوذرات طلا به طور مستقیم نیز در درمان سرطان مؤثر است که در این مقاله بررسی خواهیم کرد.
در سالهای اخیر مطالعات متعددی به عاملدارسازی شفاف نانوذرات طلا در زمینههای مختلف مانند زیستشناسی سلولی و مولکولی، میکروبیولوژی، ایمونولوژی و فیزیولوژی اختصاص داده شده است. به این صورت هنگامی که نانوذرات طلا با محیط بیولوژیکی برخورد میکند، در همان لحظات اولیه پروتئینهای موجود در محیط پوششی به نام «کرونا» روی سطح نانوذرات تشکیل میدهد که در نتیجه یک کمپلکس نانوذره-پروتئین ایجاد میشود. این تاج پروتئینی از نظر ساختار کاملاً پیچیده و متغیر است و نقش کلیدی در توزیع زیستی نانوذرات در سراسر بدن دارد.
در این راستا دکتر حمید کشوری سرپرست پژوهشکده فناوری سلامت دانشگاه صنعتی امیرکبیر با اشاره به مزایای آشکار نانوذرات در حوزه تشخیص و درمان بیماریهای سرطانی اظهار داشت: علیرغم پژوهشهای بسیار در این زمینه، به لحاظ چند وجهی بودن این بیماری، تعداد کمی از آنها از نظر بالینی تأیید و تجاریسازی شدهاند.
وی تصریح کرد: اخیراً پژوهشگران در پژوهشکده فناوری سلامت دانشگاه امیرکبیر توانستهاند در مرحله نخست با تمرکز بر برخی از سیستمهای درمانی مبتنی بر نانوذرات، تعدادی محصولات درمانی پوستی را به شبکه سلامت کشور معرفی کنند و امید است در آینده نزدیک شاهد طی این فرایند برای درمان سایر بیماریها به ویژه بیماران سرطانی باشیم.