پزشکنا:خبرگزاری پزشکی-طبیعت گردی با کودک اهمیت بسیاری دارد و مهارت‌های مختلفی چون توجه به محیط اطراف، نظم، خلاقیت و ارتباط اجتماعی را در او تقویت می‌کند. این کار استرس کودک را کاهش می‌دهد. روان‌شناسان کودک تأکید بسیاری بر طبیعت‌گردی دارند و می‌گویند گردش در طبیعت اختلالات روانی کودکان را درمان نمی‌کند، اما نقش بسزایی در سلامت روان کودک، پیشگیری از بروز اختلالات یا کاهش علائمشان دارد.
منظور از طبیعت گردی با کودکان چیست؟
ما ایرانی‌ها روش خاصی برای طبیعت‌گردی داریم؛ معمولا همراه اقوام یا دوستان به طبیعت می‌رویم، یک وعده غذا در طبیعت می‌پزیم یا از خانه با خودمان غذا می‌بریم و چند ساعت را به گفت‌وگو با آشنایان می‌گذرانیم، یعنی طبیعت‌گردی برای بسیاری از ما با رفتن به پیک‌نیک مترادف است. در این مواقع اگر کودک هم‌بازی داشته باشد با آنها مشغول بازی می‌شود، اما اگر در جمع کسی هم‌سن‌‌وسالش نباشد، تنها می‌ماند و بهانه می‌گیرد یا مشغول بازی با موبایل و تبلت می‌شود. چنین گردشی هیچ مزیتی برای کودک ندارد.
طبیعت گردی با کودک یعنی ماجراجویی و توجه به طبیعت. برای گردش با کودک لازم است با او در لحظه حال همراه باشید و زمان و توجهتان را فقط به او اختصاص دهید. همراه کودک به صداهای محیط گوش دهید، بازی کنید و با شوق کودکانه او همراه شوید.
طبیعت گردی با کودک فقط مسافرت و رفتن به کوه و جنگل نیست
گاهی اوقات رفتن به پارک نزدیک خانه هم برای کودک نوعی گردش در طبیعت است. مسافرت و گردش در طبیعت خارج از شهر خالی از لطف نیست، اما اگر زمانش را ندارید، می‌توانید در باغچه یا نزدیک محل خودتان هم مراسم طبیعت‌گردی را برگزار کنید! هر جایی که کودک بتواند گیاهان، حشرات و حیوانات را به‌دقت تماشا کند و تمام حواسش معطوف طبیعت شود، برای طبیعت‌گردی با او مناسب است.
چرا طبیعت‌گردی برای کودکان مهم است؟
گردش در طبیعت چنان برای کودکان مهم است که دکتر ریچارد لوو مفهومی به‌نام «اختلال کمبود طبیعت» را مطرح می‌کند. البته این مفهوم تشخیصی پزشکی نیست و ربطی به اختلالات روانی و رفتاری کودکان ندارد. دکتر لوو از این مفهوم استفاده می‌کند که توضیح بدهد دوری از طبیعت چقدر برای کودکان مضر است و گردش چقدر برایشان اهمیت دارد. در ادامه، ۵ مزیت طبیعت گردی با کودکان را مطرح می‌کنیم.
۱. گردش در طبیعت همه حواس کودک را درگیر می‌کند
وقتی کودک با دستگاه‌های دیجیتالی بازی می‌کند یا برنامه‌های تلویزیونی را می‌بیند، در محیطی تک‌بعدی قرار دارد. اما زمانی که در طبیعت بازی می‌کند، در محیطی واقعی قرار می‌گیرد و با آن ارتباط برقرار می‌کند و تمام حواسش درگیر می‌شوند.
۲. کودک با دیگران بیشتر تعامل می‌کند
ممکن است کودکان همراه والدین خود به طبیعت بروند یا از طرف مدرسه یا کمپ‌های آموزشی به اردوی طبیعت‌گردی بروند. در هر صورت زمان خود را به تعامل با دیگران می‌گذرانند و ممکن است مسئولیت‌هایی را هم بر عهده بگیرند. افزایش استقلال و اعتمادبه‌نفس کودک از نتایج همین تعامل‌ها و مسئولیت‌پذیری‌هاست.
کودکان معمولا به حضور در جمع و بازی با والدین یا هم‌سن‌وسال‌هایشان علاقه دارند. بنابراین وقتی به گردش می‌روند، کاملا در لحظه حال زندگی می‌کنند، لذت می‌برند و با خاطرات خوب به خانه برمی‌گردند.
۳. توانمندی‌های ذهنی کودک تقویت می‌شوند
طبیعت گردی با کودکان می‌تواند به‌اندازه یک دوره آموزشی برایشان پربار باشد. این آموزش‌ها پیش از رفتن به طبیعت آغاز می‌شوند، مثلا اگر والدین بخشی از مسئولیت جمع‌کردن وسایل را به کودک بسپارند، او نظم و مسئولیت‌پذیری را یاد می‌گیرد.
کودک با گردش در طبیعت نکات مختلفی را می‌آموزد که بعضی از آنها عبارت‌اند از:
- توجه به محیط اطراف؛
- تمرکز؛
- کار گروهی؛
- نظم؛
- صبر؛
- دقت.
۴. کودکان هنگام بازی در طبیعت خلاق‌تر می‌شوند
وقتی با کودک به گردش می‌روید، باید تا حد امکان او را آزاد بگذارید. فرزند شما نباید نگران مسائلی مثل کثیف‌شدن لباسش باشد. به یاد داشته باشید که او برای بازی به طبیعت آمده است نه برای حضور در مهمانی رسمی! طبیعت‌گردی بهترین فرصت برای بروز خلاقیت در کودکان است. آنها آماده‌اند که بازی تخیلی برای خودشان راه بیندازند، شخصیت‌های خیالی بسازند و از وسایل موجود در طبیعت برای بازی استفاده کنند.
شما هم می‌توانید در این خیال‌پردازی‌ها شریک باشید، مثلا با استفاده از گل‌ها و برگ‌ها یک تاج برای کودک درست کنید و روی سرش بگذارید؛ اکنون او پادشاه یا ملکه است و بازی شروع می‌شود!
۵. طبیعت گردی با کودکان روی خیلی از جنبه‌های زندگی آنها تأثیر مثبت دارد
تا این بخش از مقاله درباره افزایش توانمندی‌های ذهنی و مهارت‌های کودکان با گردش در طبیعت صحبت کردیم. همه اینها روی جنبه‌های مختلف زندگی کودک تأثیر می‌گذارند. زمانی که اعتمادبه‌نفس کودک افزایش یافته و مهارت‌های برقراری ارتباط با دیگران را یاد گرفته باشد، در مدرسه دوستان زیادی پیدا می‌کند و به یادگیری علاقه‌مند می‌شود.
کودکی که یاد گرفته در طبیعت از حواس مختلف برای مراقبت از خودش یا گشتن دنبال عناصر طبیعی استفاده کند، وقتی در محیط‌های دیگر قرار می‌گیرد هم متمرکز‌تر است. به عبارت دیگر، کودکان یاد می‌گیرند از مهارت‌های ذهنی مختلفشان استفاده کنند و در سایر جنبه‌های زندگی هم از آن بهره ببرند.
گاهی اوقات استعدادهای کودک هنگام گردش در طبیعت شکوفا و کشف می‌شود.
چطور طبیعت‌گردی را برای کودکان جذاب‌تر کنیم؟
طبیعت گردی با کودکان می‌تواند مثل پیاده‌روی ساده باشد. نیازی نیست حتما تجهیزات طبیعت‌گردی داشته باشید و یک شب در طبیعت بمانید. همین که چند ساعت گردش کنید و با فرزندتان وقت بگذرانید برای او کافی است. در ادامه ایده‌هایی را مطرح کرده‌ایم که با استفاده از آنها می‌توانید گردش را به یکی از جذاب‌ترین تفریحات برای فرزندتان تبدیل کنید.
اجازه بدهید کودک رهبر گروه باشد و از او پیروی کنید.
نگران کثیف‌شدن لباس‌هایش نباشید؛ بازی با خاک و گل یکی از جذاب‌ترین تفریحات در طبیعت است.
در بازی‌های خلاقانه‌ای که انجام می‌دهند با آنها همراه شوید.
به فرزندتان اجازه بدهید هرچه را می‌خواهد با خودش به خانه بیاورد، البته فقط در صورتی که برداشتن آن وسیله آسیبی به محیط‌زیست نمی‌زند. حتی می‌توانید از او بخواهید مجموعه‌ای از برگ‌های خشک یا سنگ‌ها جمع کند.
به او اجازه ماجراجویی بدهید، مثلا بگذارید پابرهنه راه برود یا با چشم‌های بسته مسیرش را پیدا کند.
همراه او دنبال صداها، رنگ‌ها یا عناصر طبیعی مختلف بگردید. حتی می‌توانید قبل از رفتن به طبیعت، فهرستی بنویسید از چیزهایی که باید پیدا کنید. مثلا می‌توانید دنبال برگ‌های پهن، ردپای انسان‌ها و حیوانات یا سنگ‌های مربع‌شکل بگردید.
دوربین را در اختیار کودک قرار دهید و از او بخواهید از هر چیزی که فکر می‌کند جذاب است عکس بگیرد.
همراه کودک در طبیعت کاردستی درست کنید، این کار مثل چیدن چند تکه چوب و برگ و سنگ در کنار هم ساده است.
برای طبیعت گردی با کودکان چه وسایلی لازم است؟
کودکان چندان صبور نیستند و اگر وسایل لازم برای طبیعت‌گردی با آنها را همراه نداشته باشید، بهانه می‌گیرند، خسته می‌شوند و شما را هم کلافه می‌کنند. پیش از حرکت مطمئن شوید هرآنچه را کودک نیاز دارد برداشته‌اید. در ادامه، فهرستی از وسایل ضروری برای طبیعت گردی با کودکان را آورده‌ایم.
- لباس‌های اضافی و حوله؛
- بطری آب (اگر هوا گرم است، آب خوراکی بیشتری بردارید. کودکان در هوای گرم بیشتر تشنه می‌شوند.)؛
- تنقلات مثل آجیل و میوه خشک؛
- ذره‌بین یا دوربین دوچشمی؛
- دستمال کاغذی و دستمال مرطوب؛
- چسب زخم و ژل ضدعفونی‌کننده؛
- زیرانداز؛
- وسایل بازی؛
- لباس گرم (در صورت نیاز)؛
- کلاه نقاب‌دار؛
- ژل دافع حشرات؛
- کرم ضدآفتاب؛
- فلاسک آب جوش؛
- وسایل لازم برای پخت غذا در طبیعت؛
- ظروف لازم (لیوان، بشقاب، قاشق و چنگال)؛
- فندک و ژل آتش‌زا.
شما بهتر از هر کسی فرزندتان را می‌شناسید و شاید گاهی لازم باشد اسباب‌بازی یا عروسکی را که کودک به آن وابسته است هم همراه خود ببرید.
بعد از طبیعت گردی با کودکان چه کارهایی باید کرد؟
بعد از گردش، موضوع‌های مختلفی هست که می‌توانید با کودک درباره‌شان صحبت کنید. اگر خودتان با او همراه بوده‌اید، می‌دانید چه اتفاق‌هایی افتاده است و می‌توانید درباره بخش‌های جالب آن با کودک حرف بزنید. اگر همراهش نبوده‌اید، از او بخواهید همه‌چیز را برایتان تعریف کند و چیزهایی را نشانتان بدهد که با خودش آورده است.
در ادامه، چند فعالیت را نام برده‌ایم که بعد از طبیعت‌گردی می‌توانید انجام بدهید.
- مجموعه‌ای را که جمع کرده‌اید مرتب کنید یا با آنچه از طبیعت جمع کرده‌اید یک کاردستی بسازید.
- از کودک بخواهید خاطراتش را بنویسد یا تعریف کند. بپرسید چه چیزهایی یاد گرفته و از کدام قسمت‌های طبیعت‌گردی بیشتر لذت برده است.
- از کودک بخواهید درباره ماجراجویی‌هایش در طبیعت نقاشی بکشد.
- از کودک بپرسید دوست دارد برای طبیعت‌گردی‌های بعدی کجا برود.
انتهای پیام/
مطالب مرتبط
جهت ارسال دیدگاه ابتدا باید با مشخصات کاربری خود وارد سایت شوید.
